Fotografie en tekst: Mirjam Offringa
Niets daagt je meer uit in het kijken dan abstracte kunst. Het doet een beroep op je geduld, inlevings- en verbeeldingsvermogen. Heb je geen tijd en geen geduld, dan wordt er al gauw gereageerd met "ik weet niet wat ik er mee moet." Je moet er ook niets mee. Je mag er iets mee. Je mag er naar kijken en je verwonderen, erbij wegdromen, je interieur er mee verrijken, voelen en ontdekken wat het met je doet of waarmee jij het associeert. Vaak doet het een beroep op je onderbewustzijn of iets universeels, waardoor het moeilijk is in woorden te omschrijven.
DRUK DRUK DRUK
Jammer dus dat zoveel mensen zich de tijd niet meer gunnen en geen geduld kunnen opbrengen. Het lijkt wel alsof mensen minder tijd besteden aan het kijken naar kunst, naarmate de maatschappij meer van ze vraagt en ze steeds meer onder druk worden gezet. Terwijl, door veel naar kunst te kijken en er over na te denken kun je het inlevings- en verbeeldingsvermogen en zo ook het creatieve denken ontwikkelen.
ABSTRACTE KUNST
Het woord 'abstract' geeft al aan dat het niet figuratief is. Je kunt geen figuren herkennen in het kunstwerk. Je kijkt niet naar een kant en klaar verhaal of illustratie. Je gaat dan op andere zaken letten. Zoals de kleuren, vormen en het materiaal. Vormen, kleuren en materialen kunnen een beroep doen op je gevoel. En vaak associeer je het met iets dat je eens eerder gezien hebt, maar dan in een ver verleden, op een andere plek en in een andere context.
ASSOCIËREN
Mij leek het wel interessant eens met dat gegeven te gaan spelen.
Want kijk eens naar het kunstwerk hierboven? Neem de tijd en bekijk het eens rustig van hoek naar hoek. Van links naar rechts en van boven naar beneden. Wat doen de vormen met jou? En wat doet deze kleur met jou? En het materiaal? (gerecycled papier). Roept het een gevoel bij je op? Een associatie? Doet een van de vormen je ergens aan denken?
Keer het nu eens in gedachten om? Hoe ziet de achterkant eruit? Of draai het eens ondersteboven? Of hangt het hier al op de kop? En kijken we al naar een achterkant?
READY MADE
Iets soortgelijks deed de wereldberoempde Franse kunstenaar Marcel Duchamp in 1917. Alhoewel de laatste jaren in twijfel wordt getrokken of hij het wel was die achter deze stunt zat. Zo werd er dat jaar, voor een expositie in New York, een urinoir niet opgehangen, maar op de achterzijde neergezet als kunstobject, tussen alle andere kunstwerken binnen deze expositie. Daarbij hing een titelbordje met daarop de titel 'Fountain' en het urinoir zelf was gesigneerd met ene 'R. Mutt'. Stel dat Duchamp inderdaad niet zelf achter deze grap zat, maar de Duitse kunstenares Elsa von Freytag-Loringhoven, zou zij eigenlijk als grondlegger van de conceptuele kunst en de readymade gezien moeten worden en niet Marcel Duchamp. Deze stunt was namelijk niet alleen heel erg grappig, of confronterend, het zette de kijker vooral aan het denken. Bijvoorbeeld over de vraag wat kunst eigenlijk is of zou moeten zijn. Gaat het enkel over ambacht en kundige techniek? Of heeft het ook een filosofisch doel? Door het urinoir op een expositie neer te zetten in plaats van in een herentoilet op te hangen, laat de kunstenaar beide zien. Want waarom zou dit urinoir geen kunst kunnen zijn? De vorm is ooit door iemand bedacht en vervolgens is het uit keramiek vervaardigd en verder ontwikkeld tot gebruiksobject. Doordat de kunstenaar het omdraait, ontdoet hij of zij het object van zijn oorspronkelijke functie en geeft hij of zij het een andere context. Wat als het spoelwater naar boven spuit in plaats van naar beneden loopt? Dan heb je ineens een fontein. En het urinoir zelf lijkt omgedraaid meer op een gezicht. Kortom: neem de tijd en het geduld en je komt op nieuwe ideeën en vondsten. Je gaat verbeelden, creatief denken en bedenken. Art directors, copywriters, architecten, dichters, choreografen, kunstenaars en andere creatieve makers doen niets anders. 'Omdenken' noemen ze dat tegenwoordig. Door de dingen van een andere kant te bekijken, kunnen er nieuwe inzichten ontstaan. Zowel letterlijk als figuurlijk.
Van BINNENnaarBUITENenAndersom
Oké. Weer terug naar dit zoet roze kunstwerk. Kijk eerst naar de foto bovenaan. En dan, met de kennis over 'the Fountain' van Marcel Duchamp, naar de foto hieronder...
Het kunstwerk is nu omgedraaid. Wat zie je nu?
Kijk opnieuw naar de vormen. Doen ze je nu ergens aan denken?
JAPANSE CULTUUR
O.k. ik zal het verklappen. Ook dit is een readymade. Je kijkt naar een omgedraaide binnenkant van een Rituals-verwenpakket. Maar zeg eens eerlijk, had je dit herkend op de eerste foto?
Zelf vond ik het materiaal en de kleur zo mooi (gerecycled karton) dat ik er moeite mee had om dit, maar ook het doosje daaromheen, bij het oud papier te leggen, nadat ik alle artikelen uit de verpakking had gehaald. Zo had ik een Rituals-verwenpakket cadeau gekregen, omdat ik een familie had geholpen met een fotoshoot.
Dat het materiaal zelf al op een cadeau lijkt, is geen toeval. Op de website van Rituals valt te lezen dat in de Japanse cultuur een cadeauverpakking even belangrijk is als het cadeau zelf. Dus besteden ze daar veel aandacht aan. En dat is te zien. Het doosje zelf kun je zelfs gebruiken om briefkaarten of andere spulletjes in te bewaren.
Maar nu keer ik het om, daarna onderste boven en hang het aan een witte muur et voilà, het is werkelijk een prachtig kunstwerk. Ik ontdoe de verpakking daarmee van haar oorspronkelijke context en geef het de titel: " Van BINNENnaarBUITENenAndersom'. Welke waarde heeft dit kunstwerk nu voor jou? Beeld je eens in dat het bij jou aan de muur komt te hangen?
KUNSTROUTE W.G. KUNST IN AMSTERDAM
W.G. kunst organiseert van vrijdag 16 juni a.s. tot en met 30 augustus 2023 de kunstroute 'BINNENsteBUITEN' met dit jaar als thema 'Kringloop'. De route start bij W.G. kunst aan de Marius van Bouwdijk Bastiaansestraat 28 en eindigt bij de HALLEN in Amsterdam. Op de route hangen her en der vitrines, waarin je kunst kunt vinden, bekijken en bewonderen. Zo kom je op een gegeven moment ook dit kunstwerk van mij, of beter gezegd, dit kunstwerk van Rituals, in een van die vitrines tegen. Een kringloopartikel dat door mij in een andere context is geplaatst als ready made en dus goed bij het thema van de kunstroute past.
Bij iedere vitrine vind je een QR-code, zodat je met hulp van een mobiele telefoon altijd de achtergrondinformatie bij ieder kunstwerk kunt nalezen.
Het is fijn deel te mogen nemen aan deze zeer laagdrempelige kunsttentoonstelling. Iedereen die maar wil, kan in de openbare ruimte kunst bekijken, tijdens een wandeling van W.G. kunst naar de Hallen. Op straat zelf is vaak al veel te zien, zeker in Amsterdam. Maar met dit en nog 49 andere kunstwerken kan de voorbijganger zich nog meer verbazen, verwonderen en laten verrassen.
50 DEELNEMENDE KUNSTENAARS De 49 andere deelnemende kunstenaars aan deze kunstroute zijn: Tanja van Abbema, Femke de Bakker, Hannie Berendse, Mirjam Berloth, Erik Bindervoet, Edith Bons, Jacqueline Bohlmeijer, Anneke Bruin, Niek Bruynzeel, Colette Curfs, Gertruud Dentjens, Moon van Drunen, Femmie Duiven, Margot van Ham, Femke van Heerikhuizen, Francisca Hemmeman, Evo van Huijzen, Pedro Kastelijns, Astrid Keijser, Saskia Koster, Roos van Lierop, René Mos, Anna Mulder, Anneliek Nieuwland, Dominique Panhuysen, Lisbeth Parisius, Gerard Pouw, Maddy Rentenaar, Erna van Sambeek, Helmie van de Riet, Tynke van Schaik, Catharina Scholten, Kaat Schulte, Andrea Simal, Ramesh Singh, H.F. van Steensel, Rudolf Valster, Ingeborg Vandamme, Chiel Veffer, Annechien Verhey, David de Visser, Wasco, Arnold Weel, Frits Wielders, René Windig, Ursula Woerner, Mino Wortel, Astrid Zuidema en Agata Zwierzynska.
OPENING
De opening vindt a.s. vrijdag, 16 juni, plaats van 17:00 - 19:00 uur. Onder begeleiding van het Frankfurter Polka Trio lopen we met z'n allen vanaf W.G. Kunst naar de passage van de Hallen, waar ook een paar vitrines staan. Onderweg zullen bovendien een paar kunstenaars hun werk mondeling toelichten.
Omstreeks 18.30 uur is er gelegenheid voor een drankje in W.G. Kunst, waar een binnententoonstelling met eenzelfde thema (Kringloop) wordt geopend.
Voor meer informatie, klik op de knop hieronder:
Van harte welkom!
N.B: STEUN W.G. Kunst
W.G. Kunst is sinds 2012 een culturele Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Donaties zijn heel hard nodig om dit kunstinitiatief in stand te houden.
Had ik niet geweten dat dit zoet roze kunstwerk een verpakkingsmateriaal was en het hangend aan een witte muur aangetroffen, had ik het een waarde van € 300,00 gegeven.
Zie jij de humor er wel van in en kun jij je ook vinden in die emotionele waarde? Koop dit kunstwerk dan voor dat bedrag en doneer daarmee belastingvrij aan W.G. kunst. Dan kom ik deze ready made na 30 augustus a.s. persoonlijk bij je thuis ophangen en signeren met de initialen 'R.M.' Niet alleen verwijzend naar R. Mutt en de ReadyMade maar dit keer ook naar Rituals by Mirjam.